Cộng đồng 54 Dân tộc Việt Namhttps://54dantoc.vn/uploads/congdong54dantocvietnam.png
Thứ hai - 19/05/2025 22:00
Giữa không gian linh thiêng của núi rừng Tây Nguyên, đồng bào Cơ Tu huyện A Lưới, Thừa Thiên Huế vừa long trọng tái hiện Lễ hội Tấc Giàng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ – một nghi thức truyền thống nhằm tạ ơn thần núi, thần rừng, thần sông, thần suối, cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống sung túc, bình an. Đây là một phong tục cổ xưa, thường được tổ chức định kỳ sau 3 – 5 năm, đặc biệt khi làng bản gặp khó khăn như mất mùa, bệnh tật hay thiên tai.
Trưởng làng, Trưởng họ mời đông đủ con cháu tập trung tại nhà trưởng làng, Trưởng họ tiến hành nghi thức A Xa A Rah đu mộp (nghi lễ tẩy rửa) những điều nhơ bẩn, ô uế, con cháu trong làng vô tình gây ra. Trưởng làng cầm con gà, vừa đọc lời cúng, sau đó tất cả con cháu cầm con gà để con gà mang theo điều bẩn ra khỏi cơ thể, ra khỏi bản làng. Con gà này tuyệt đối không được ăn. Sau khi cúng già làng cầm con gà ném xa sau nhà
Nghi thức tạ ơn – Kết nối con người với thần linh
Lễ hội mở đầu bằng nghi thức Tậc đu chĕn (Cúng lễ vật đã chín), nơi các lễ vật được đặt trên Pa Ra – bàn thờ linh thiêng, biểu tượng của lòng thành kính. Trưởng làng thành tâm khấn vái:
Các Già làng và Trưởng làng lại làm nghi thức Lễ tấc đu lạu (tạm dịch là Cúng sạch)
"Ơ Giàng! Đây là mâm cỗ lễ hội đầy đủ các món ăn, thức uống mà con cháu làng bản kính dâng. Xin mời thần Núi, thần Rừng, thần Sông, thần Suối đến chứng giám, ban phước lành, cho con cháu mạnh khỏe, an vui, mùa màng tốt tươi."
Sau bài cúng, trưởng làng thực hiện nghi thức ném A Nooi lên mái Pa Ra – một phong tục quan trọng. Người Cơ Tu tin rằng nếu A Nooi mắc trên mái, thần linh đã đón nhận lễ vật và sẽ phù hộ cho làng bản được hạnh phúc, ấm no, thuận hòa. Khi điều này xảy ra, cả làng cùng hân hoan, hòa vào điệu múa Tân tung da dã – vũ điệu thiêng liêng của dân tộc, thể hiện lòng biết ơn với thần linh.
Trưởng Làng đâm vật cúng tế
Lễ vật đã chín được đặt trên Pa Ra linh thiêng, uy nghi, kính dâng Giàng
Lễ hội – Cầu nối giữa con người và thiên nhiên
Sau nghi thức dâng lễ, tất cả mọi người cùng nhau hòa nhịp vào không gian hội hè, thưởng thức những món ăn truyền thống làm từ sản vật rừng núi, cùng nâng chén rượu cần để chúc tụng nhau. Tiếng trống chiêng, khèn bè, tù và vang vọng khắp bản làng, hòa cùng các làn điệu dân ca như nha nhim, ba boch – những khúc hát giao duyên gắn kết cộng đồng.
Nhộn nhịp những tiếng hát, tiếng trống, tu va trong lễ hội
Lễ hội không chỉ là dịp giao cảm giữa con người với thần linh mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về bảo tồn thiên nhiên, nhắc nhở con cháu luôn giữ gìn rừng núi, bảo vệ nguồn nước, duy trì tập quán sản xuất truyền thống. Tinh thần "Sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau" vẫn được người Cơ Tu A Lưới lưu giữ và truyền đời, như một minh chứng cho bản sắc văn hóa trường tồn cùng đại ngàn.
Mở dây buộc dê dắt sau khi phân đâm xong
Gìn giữ tinh hoa văn hóa – Tôn vinh giá trị nhân văn
Lễ hội Tấc Giàng Ka Coong, Tấc Giàng Xứ không chỉ là nghi thức tâm linh mà còn là biểu tượng của tình đoàn kết, sự hòa hợp giữa con người với núi rừng, thiên nhiên. Trong nhịp sống hiện đại, người Cơ Tu vẫn kiên trì bảo tồn nét đẹp văn hóa của dân tộc, giúp thế hệ trẻ hiểu về cội nguồn, trân quý thiên nhiên, và tiếp tục nối dài truyền thống thiêng liêng của cha ông.
Các chàng trai mang lễ vật để các già làng thực hiện nghi lễ
Các chàng trai khoẻ khoắn đào đất chôn Cột Nêu
Trưởng làng đến từng gia đình trong làng gọi từng hộ dậy để đến họp bàn công tác tổ chức Lễ hội
Dân làng chuẩn bị lễ vật cho Lễ cúng Thần Rừng, cúng Thần Núi (Ảnh 1)
Dân làng chuẩn bị lễ vật cho Lễ cúng Thần Rừng, cúng Thần Núi (Ảnh 2)
Sau khi lễ cúng đã xong dân làng nhảy múa ăn mừng vì đã được Giàng chấp nhận
Du khách được mời chung vui với lễ hội cùng hòa theo tiếng chiêng, nhịp trống, vũ điệu Tân tung da dã nhịp nhàng uyển chuyển, cất lên lời ca nha nhim, ba boch chúc tụng nhau, gửi trao nhau những ánh mắt nụ cười thân thương gắn bó tình làng nghĩa bản “Sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau”
